Nồi hấp tiệt trùng là gì và nó được sử dụng với mục đích gì? đây chính là hai câu hỏi được nhiều người quan tâm, tuy nhiên thì không phải ai cũng có thể hiểu rõ, kể cả những người đang làm trong ngành thiết bị thí nghiệm

Nồi hấp tiệt trùng là thiết bị dùng để khử trùng, tiệt trùng các dụng cụ thí nghiệm trong các cơ sở y tế, bệnh viện hay các phòng nghiên cứu dược phẩm, vi sinh và các phòng thí nghiệm chuyên dụng cần được làm sạch hàng ngày để tránh việc vi khuẩn lây lan.

Để khử trùng thì sẽ có nhiều cách như: dùng nhiệt hay dùng hóa chất...Và cách phổ biến được dùng nhiều nhất đó chính là tiệt trùng bằng nhiệt với việc dùng nồi hấp tiệt trùng với hơi nước bão hòa dưới áp suất cao.

Một nồi hấp tiệt trùng cơ bản sẽ giống như 1 nồi áp suất, đều sử dụng sức mạnh của hơi nước để tiêu diệt vi khuẩn, vi trùng có khả năng chống lại nước sôi và những chất tẩy rửa mạnh.

Nồi hấp tiệt trùng được hiểu là một bể áp suất thường được dùng để tiệt trùng vi khuẩn cho các thiết bị, vật tư và hóa chất dưới áp suất của hơi nước cao tại mức nhiệt độ khoảng 121 độ C và trong khoảng thời gian từ 10 cho đến 15 phút. Thiết bị này đã được ứng dụng rất rỗng rãi trong dược phẩm, vi sinh, y tế và trong các phòng thí nghiệm phân tích với nhiều chức năng và kích thước khác nhau, tùy thuộc vào từng loại công nghệ để tiệt trùng.

Thiết bị được thiết kế và sản xuất qua các khâu nghiêm ngặt theo đúng tiêu chuẩn châu Âu về an toàn điện và cơ chế của máy. Vì thế mà máy được sử dụng rộng khắp tại các bệnh viện trên toàn thế giới.

Mục đích sử dụng của nồi hấp tiệt trùng là gì?

Một nồi hấp tiệt trùng cho các dụng cụ phòng thí nghiệm hoặc là dụng cụ y khoa  bằng việc làm nóng chúng trên nhiệt độ sôi phù hợp. Hầu hết các phòng khám đều sẽ có loại máy hấp để bàn, với kích thước của máy cũng tương tự như những chiếc lò vi sóng.

Các bệnh viện thì thường sử dụng những loại máy hấp lớn và thường có dạng ngang. Chúng sẽ được đặt tại Phòng Dịch vụ khử trùng trung tâm (CSSD) và được tiến hành với một số lượng các dụng cụ phẫu thuật trong một chu trình khử trùng, để có thể đáp ứng được nhu cầu khử trùng thiết bị ngày một tăng trong các phòng vận hành cũng như là trong những trường hợp khẩn cấp.

Những loại máy hấp nhỏ thường là loại để bàn và có thể dễ dàng tìm thấy tại các phòng khám nha khoa.

Giúp tạo hơi nước cùng với chất lượng của hơi nước

Trong các loại máy hấp thì hơi nước sẽ làm nhiệm vụ chính là để khử trùng

Chuẩn mực ANSI/AAMI về tiệt trùng đã được khẳng định

Hơi nước ẩm và hơi nước khô

Có hai nguồn phổ biến nhất của hơi nước được sử dụng vào trong quá trình tiệt trùng đó là hệ thống nồi hơi điện khép kín và hệ thống nồi hơi bệnh viện. Trong cả hai trường hợp, thường sẽ cung cấp nước đã qua xử lý là cần thiết để có thể loại bỏ được những vật thể rắn không tan. Mỗi hệ thống nên được vận hành, thiết kế và bảo dưỡng để có thể đảm bảo được chất lượng, độ tinh khiết cùng với số lượng hơi nước cung cấp là phù hợp cho quá trình khử trùng đạt hiệu quả.

Nhỏ hơn 3% độ ẩm sẽ sản xuất ra hơi nước khô hoặc là hơi nước siêu nóng. Loại hơi nước này  giúp tăng thời gian khử trùng bởi vì nó sẽ làm giảm khả năng chuyển hóa năng lượng. Hơi nước siêu nóng sẽ làm giảm độ ẩm đến xấp xỉ 0%, biến nồi hấp khử trùng trở thành một lò nướng khô. Năng lượng khi được chuyển hóa sẽ bị giảm xuống, và khi một nồi hấp chỉ tốn khoảng 3 phút ở nhiệt độ 134 độ C thì ở 180 độ C sẽ tốn khoảng 30 phút và sẽ tốn 2 giờ ở 160 độ C.

Tuy nhiên, nếu như nhiều hơn 3% độ ẩm thì sẽ tạo ra hơi nước ẩm hoặc là hơi nước bão hòa, dẫn đến yêu cầu về áp lực cũng như nhiệt độ cao hơn cho việc khử trùng. Hơi nước ẩm cũng sẽ làm tăng thời gian làm khô ở cuối của giai đoạn khử trùng. Một thiết bị khô là yêu cầu ở cuối của giai đoạn khi mà nó được bọc kỹ và không dung cho mục đích sử dụng ngay.

Chỉ thị và tiêu chuẩn trong quá trình khử trùng bằng nồi hấp tiệt trùng

Chỉ thị và tiêu chuẩn trong quá trình khử trùng bằng nồi hấp tiệt trùng cho phép sự biến động trong độ ẩm do yếu tố là gần như không thể trong việc cung cấp một hơi nước hoàn hảo ở một dòng chảy cố định. Ngay cả khi điều kiện là tối ưu và có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến hơi nước khi nó được truyền tới máy hấp. Quan trong nhất trong số đó chính là điều kiện về nhiệt độ và thời tiết; chất lượng của ống dẫn, cấu trúc, độ dài; trạm thoát nước; cùng với mức độ sẵn có của bẫy hơi chất lượng cao.

Nồi hấp tiệt trùng hoạt động dựa trên nguyên lý gì?

Nồi hấp tiệt trùng với dụng cụ là nồi áp suất hoạt động dựa vào nguyên tắc bay hơi nước của nguyên sinh chất dẫn đến phá vỡ vỏ để tiêu diệt các vi sinh vật. Và khi ta tăng nhiệt độ đột ngột thì quá trình bay hơi làm vỡ vỏ ra tức thì. Với nhiệt độ khoảng 121độ C trong 5-15 phút thì các vi sinh vật sẽ bị tiêu diệt dưới tác động của hơi nước bão hòa áp suất cao.

Các bước tiệt trùng dụng cụ bằng nồi hấp tiệt trùng

Đầu tiên đổ 3l nước lọc vào nồi hấp, đặt mẫu cần tiệt trùng vào giỏ rồi đặt trong nồi hấp và đóng chặt van lại.

Tiếp tục chọn chức năng gồm: Nhiệt độ để tiệt trùng (còn gọi là áp suất), thời gian tiệt trùng, thời gian sấy.

Nhấn nút Start để bắt đầu quá trình hấp

Khi quá trình sấy kết thúc thì âm báo sẽ kêu, đèn Complete sáng, nếu đèn không sáng thì tắt công tắc On,Off rồi bật lại.

Nhấn Emergency để xả áp suất, chỉ mở nắp khi áp suất tại đồng hồ báo là Zero.

Cần lưu ý: Nếu muốn hấp mẫu khác thì để máy tự làm nguội khoảng 20 phút và khởi động lại bằng nút ON/ OFF để reset lại hệ thống.

Các chức năng của máy hấp hoạt động có đúng hay không đều dựa vào 2 yếu tố:

Độ ẩm

Mức độ của không khí ngưng tụ

Thành phần tối ưu của hơi nước trong 1 hồi hấp tiệt trùng là 3% dạng lỏng và dạng khí là 97 %. Khi thay đổi trong tỷ trọng của độ ẩm sẽ làm tăng hoặc giảm thời gian tiệt trùng.

Trên thực tế thì thời gian tiệt trùng đã được tính toán theo điều kiện tối ưu của hơi nước và khả năng của hơi nước trong việc chuyển hóa năng lượng để biến những vật chưa tiệt trùng thành tiệt trùng. Một trong những lợi ích quan trọng nhất của nồi hấp đó là đòi hỏi thời gian và nhiệt độ cung cấp hơn máy tiệt trùng bằng nhiệt bởi khả năng của hơi nước trong việc chuyển háo năng lượng.